| Serpil'in TAKINTILARI

ANA TANRIÇA KÜLTÜ

Kültepe'de Kubaba, Lidya'da Kybebe, Frigya'da Kybele, Sümer'de Marienna, Mısır'da İsis, Antik Yunan'da Artemis ve Roma'da Diana olarak adlandırıldı...Kökeni Paleolitik dönemlere kadar uzanan ve Anadolu'nun en eski tanrı tasarımlarından olan Ana Tanrıça, yaratma eyleminin özünü, toprakların yüceltilmesini, insanlar için bereketi ve çoğalma eylemini ifade eder. Ölümün sıradan, doğumun ise bir mucize kabul edildiği tarih öncesi dönemlerde, yaratma eylemini gerçekleştiren kadın da doğal olarak yüceltilmiştir. Çağlar boyu egemen olan Ana Tanrıça inancının anlamsal boyutunun yanı sıra bir de imgesel boyutu vardır ve bu boyut Çatalhöyük, Çayönü, Hacılar gibi Neolitik Dönemin önemli yerleşim yerlerinde ortaya çıkan kadın heykelcikleriyle somutlaşır. Bu heykelciklerden "Figürin" olarak adlandırılanları, kimi zaman elleri dua eder gibi açık; kimi zaman da yüzlerinde korku ve şaşkınlık ifadesiyle tasvir edilmişlerdir. Baş, boyun, omuz çıkıntısı ve gövdeden oluşan, yassı ve soyut olanlarına ise "İdol" adı verilir. Bu idoller kutsal ayinlerde kullanılmış; ölümden sonra doğumun ifadesi olarak ölülerle birlikte mezarlara gömülmüş; bazen de doğumun sorunsuz geçmesi için bir tılsım gibi boyunlarda taşınmıştır.

Benim içinse, hem Şarap ve Zeytinyağı Şişeleri tasarlarken, hem de Erasmus eğitimim sırasında Anadolu kültürünü yansıtmak istediğim bazı çalışmalarımda ilham kaynağı oldular.

M. Serpil (Altun) ÖZER